Η βιωσιμότητα είναι το επιχειρηματικό σχέδιο της ανθρωπότητας

Η κλιματική κρίση, η ηθική και οι συνέργειες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων κινδύνων βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης μεταξύ των κ. Γιάννη Μαστρογεωργίου, Επικεφαλή Εθνικής Επιτροπής Foresight και Χρήστου Χαρπαντίδη, Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου της Παπαστράτος. Τη συζήτηση συντόνισε η Αναστασία Παρετζόγλου, Brand Manager του Fortune Greece που διοργάνωσε το CEO Initiative 2021.

Ξεκινώντας την τοποθέτησή του ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνίας & Ενημέρωσης και Επικεφαλής Εθνικής Επιτροπής Foresight, επισήμανε πως το μέλλον δεν είναι χρονικό ορόσημο αλλά τρόπος σκέψης που εμπεριέχει μέσα του κινδύνους, προκλήσεις και πολλές ευκαιρίες και το οποίο απαιτεί να σκέφτεται κανείς με τρόπο διαφορετικό. Τονίζοντας ότι: «O κορωνοϊός ήταν ένα εφαλτήριο διαφορετικής αντίληψης για τα πράγματα. Δεν υπάρχει γραμμική εξέλιξη πλέον. Αυτά που θα ζήσουμε τα επόμενα 10 χρόνια, κυρίως στο επίπεδο της τεχνολογίας, θα είναι περίπου αυτά που ζήσαμε τα προηγούμενα 100 χρόνια μαζί».

Σχετικά με την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής  ο κ. Μαστρογεωργίου σημείωσε ότι έχει φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο όπου ότι και να κάνουμε, ξεκινώντας από αύριο το πρωί, κάποια δύσκολα πράγματα θα τα βιώσουμε έτσι και αλλιώς. Ειδικά η Μεσογειακή λεκάνη θα περάσει ζεστά, δύσκολα καλοκαίρια τα επόμενα χρόνια, κυρίως από το 2030  και μετά. Προσθέτοντας ότι το ζητούμενο είναι, ως επιτροπή, να πάει ένα βήμα παραπέρα η κουβέντα όσον αφορά την κατάλληλη προετοιμασία του τρόπου σκέψης για το μέλλον με ενέργειες όπως π.χ. η έναρξη μεταπτυχιακού προγράμματος Future Studies στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο από του χρόνου.

Στη συνέχεια ο Επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής Foresight ξεχώρισε την Παπαστράτος ως ένα λαμπρό παράδειγμα της εξέλιξης και της εφαρμογής του Foresight δηλώνοντας: «Η Παπαστράτος παρατήρησε και κατανόησε τι υπάρχει γύρω και φαντάστηκε ένα νέο προϊόν. Μια γραμμική εξέλιξη (Observe, Understand, Imagine) που οδήγησε στο Foresight. Έπιασε το νήμα από την αρχή και το πήγε μέχρι το τέλος».

Το παράδειγμα της Παπαστράτος

Ο Χρήστος Χαρπαντίδης, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος, ξεκίνησε κάνοντας αναφορά στον Αριστοτέλη, σημειώνοντας ότι είμαστε αυτό που επαναλαμβανόμενα κάνουμε, για να τονίσει ότι για την Παπαστράτος, τα πάντα είναι μέλλον.

Συγκεκριμένα δήλωσε πως: «Η Παπαστράτος διαχρονικά είχε την ματιά της στο μέλλον. Από πριν 90 χρόνια, που φέραμε το μέλλον στην καπνοβιομηχανία στην Ελλάδα, ως την πρόσφατη τεράστια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε. Ένα συμπεριληπτικό μέλλον στο οποίο πάντα κοιτάζουμε προς το καλύτερο. Προσπαθούμε την ωφέλεια να τη μοιραζόμαστε με όσους γίνεται περισσότερους. Είτε μιλάμε για νέες θέσεις εργασίας, ένα εργασιακό περιβάλλον αδιαπραγμάτευτου σεβασμού ή προϊόντα που φέρνουν την Ελλάδα στην πρωτοπορία σε όλο τον κόσμο. Με την κοινωνική προσφορά στο επίκεντρο και με τη βιωσιμότητα ως τη μόνη στρατηγική μας. Με λογοδοσία που είναι δημόσια, διαφανής και δεσμευτική».

Προσθέτοντας πως: «Το παρόν δεν ήταν ποτέ τόσο σύντομο άρα και η ανάγκη για να προγραμματίσεις το μέλλον δεν ήταν ποτέ πριν τόσο επιτακτική. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον οι αλλαγές είναι απολύτως απαραίτητες, ακόμη και όταν είναι συγκλονιστικές. Σε καλούν να αλλάξεις την ίδια σου την ύπαρξη όπως συνέβη σε εμάς, βάζοντας στόχο να βάλουμε τέλος στο τσιγάρο. Βιωσιμότητα σε ό,τι κι αν κάνουμε – Sustainability is everything, είναι το επιχειρηματικό σχέδιο της ανθρωπότητας».

Μιλώντας για την τεχνολογία ο κ. Χαρπαντίδης είπε ότι θα συνεχίσει να αυξάνεται εκθετικά, και πως το ερώτημα είναι πώς οι άνθρωποι θα κάνουν άλματα συνεργασίας για να συμβαδίσουν μαζί της. Επισημαίνοντας ότι: «Η τεχνολογία μπορεί να φέρει λύσεις για τον κόσμο. Αλλά δεν μπορώ να δεχθώ ότι το μέλλον μας θα το καθορίσουν οι μηχανές και όχι οι άνθρωποι και οι αποφάσεις μας. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε αρκεί να κρατήσουμε σαν στόχους μας την ανθρώπινη ευτυχία και τη συλλογική ευημερία».

Με την παρατήρηση αυτή συμφώνησε και ο Επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής Foresight εξηγώντας ότι δεν είναι ανάγκη ο κόσμος να καταλαβαίνει την ορολογία του μέλλοντος σε βάθος και ότι ως άνθρωποι δεν πρέπει να ανταγωνιζόμαστε τις μηχανές αλλά να συνεχίσουμε να είμαστε καλοί σε αυτά που κάνουμε καλά όπως ομαδική δουλειά, φαντασία και ενσυναίσθηση.

Ο ρόλος των επιχειρήσεων για ένα καλό μέλλον

Απαντώντας στην ερώτηση  για τον ρόλο των επιχειρήσεων για ένα καλό μέλλον ο κ. Χαρπαντίδης δήλωσε πως αν θέλουμε ένα καλό μέλλον, πρέπει να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις τώρα. Αποφάσεις που είναι συλλογικές και στις οποίες προφανές οι επιχειρήσεις έχουν καίριο ρόλο να παίξουν. Εξηγώντας πως: «Ο καιρός που τα περιμέναμε όλα από το κράτος έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Οι επιχειρήσεις οφείλουν να γίνουν μπροστάρηδες αυτού του καλού μέλλοντος. Πρέπει να  λειτουργήσουν ως μοχλός συνεννόησης και συνέργειας δια της δέσμευσης και του παραδείγματος.  Δίνοντας όχι αυτά που τους περισσεύουν, αλλά αυτά που χρειάζεται η κοινωνία από αυτές να δώσουν. Δεν πρέπει να κάνουν ενέργειες που ταιριάζουν στην εταιρική τους στρατηγική και στα KPI’s τους αλλά ενέργειες που πραγματικά θα βοηθήσουν την κοινωνία. Δεν πρέπει να βοηθούν στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με κάποιες συμβολικές CSR ενέργειες αλλά ακόμη σε θέματα που θα πονέσουν τη λειτουργία τους».

Όσο για το αν μπορούν οι επιχειρήσεις να λειτουργήσουν ως μοχλός πίεσης προς τις κυβερνήσεις και το δημόσιο τομέα για το καλό μέλλον, ο κ. Χαρπαντίδης απάντησε θετικά. Διευκρινίζοντας ότι: «Η απάντηση είναι ναι, στο επίπεδο που ορίζει κάθε επιχείρηση ως μικρή κοινωνία. Θεωρώ οτι ο μεγαλύτερος μοχλός πίεσης για την αλλαγή είναι η κοινωνία που είναι πάντα πιο μπροστά από τις κυβερνήσεις της. Το παράδειγμα της κλιματικής κρίσης είναι καίριο. Μοχλός πίεσης είναι οι άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο που είδαμε πρόσφατα να διαδηλώνουν για την κλιματική κρίση την ώρα που οι παγκόσμιοι ηγέτες συζητούσαν πώς να εκπληρώσουν τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των περασμένων ετών.

Εμείς στην Παπαστράτος, όπως βλέπω με χαρά να συμβαίνει και σε άλλες εταιρίες, θεωρούμε αυτές τις δεσμεύσεις αυτονόητες. Και αναλαμβάνουμε δράση οικειοθελώς σε όλα αυτά τα πεδία ξεκάθαρα, με μετρήσιμους στόχους και δράσεις που αποτυπώνονται στην στρατηγική μας για βιώσιμη ανάπτυξη. Κάτι που επηρεάζει πολύ και θετικά και το οικοσύστημα γύρω μας και που απλώνεται και στο υπόλοιπο της κοινωνίας».

Οι αξίες των επιχειρηματικών ηγετών 

Στην ερώτηση για το κατά πόσο οι επιχειρηματικοί ηγέτες πρέπει να υπερασπίζονται τις αξίες τους και να παίρνουν θέση στο δημόσιο διάλογο, ανάμεσα σε αντικρουόμενα επιχειρηματικά ή κομματικά πυρά, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Παπαστράτος τόνισε ότι οι ηγέτες κρίνονται από το όραμά τους και τις αξίες με βάσει τις οποίες παίρνουν τις αποφάσεις τους. Οι αξίες δεν αλλάζουν τακτικά άρα οι ηγέτες δεν μπορούν να προσαρμόζουν τις θέσεις τους και να κάνουν πολιτική ανάλογα με την ατζέντα κάθε εποχής. Επισημαίνοντας ότι εκεί που οι επιχειρηματικοί ηγέτες πρέπει να παίρνουν θέση είναι σε θέματα που αγγίζουν όχι μόνο τη λειτουργία τους αλλά το οικοσύστημα το οποίο επηρεάζουν. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να είναι τολμηροί και συνεπείς.

Συγκεκριμένα ο κ. Χαρπαντίδης δήλωσε: «Εμείς το βιώσαμε πολύ σκληρά στην Παπαστράτος όταν ανατρέψαμε την ίδια μας την ύπαρξη για να βάλουμε τέλος στο τσιγάρο. Βγήκαμε ανοιχτά έξω στη δημόσια σφαίρα με την επιστήμη μας. Απαντήσαμε και απαντάμε με στοιχεία και διαρκή έρευνα ανοιχτή σε όλους. Και πιστέψτε με, πήραμε το κόστος. Αλλά στοχεύουμε στο μακροπρόθεσμο όφελος για όλη την κοινωνία. Ακούγοντας, συζητώντας, επιμένοντας, πείθοντας, διεκδικώντας να ανοίξει όσο το δυνατόν περισσότερο ο διάλογος για το τέλος του τσιγάρου. Η θέση μας λοιπόν στο δημόσιο διάλογο είναι και θα είναι τολμηρή και συνεπής. Δεν αντιλαμβανόμαστε τις όποιες διαφωνίες ως πυρά όταν υπάρχει ένα σαφές αίτημα της κοινωνίας. Και η κοινωνία είναι μαζί μας».

Προσθέτοντας πως: «Στην πρόσφατη έρευνα της Povaddo, που χρηματοδότησε η PMI, το 72% των ερωτηθέντων θέλουν οι καπνοβιομηχανίες να συνεργάζονται με κυβερνήσεις, ρυθμιστικές αρχές και ειδικούς στη δημόσια υγεία προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι καπνιστές έχουν ακριβείς πληροφορίες και πρόσβαση σε εναλλακτικές λύσεις χωρίς καύση. Η υποστήριξη είναι ακόμη υψηλότερη μεταξύ των σημερινών καπνιστών και φτάνει στο 83%. Το 82% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η κυβέρνηση τους έχει την ευθύνη να εξετάσει αντικειμενικά τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με εναλλακτικά προϊόντα χωρίς καύση. Η κοινωνία θέλει διαφάνεια σε όλα τα θέματα και εμείς έχουμε την υποχρέωση να την δώσουμε».

Η ηθική είναι η περίμετρος που λείπει

Στον επίλογο της συζήτησης κυριάρχησε το ζήτημα της ηθικής και πως η έννοια αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για ένα καλό μέλλον.  Ο κ. Μαστρογεωργίου τόνισε τη σημασία της ηθικής στη συζήτηση που αναπτύσσεται για την τεχνητή νοημοσύνη και την ανάγκη να υπάρχει ένας κώδικας δεοντολογίας, μια Σύμβαση της Γενεύης για τη σωστή χρήση της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της οικονομίας και της ζωής. Επιπροσθέτως μίλησε για την κρισιμότητα το Ethics & AI να μπει μέσα στον τρόπο σκέψης των εταιρειών.

Μια άποψη με την οποία συμφώνησε και ο κ. Χαρπαντίδης. Προσθέτοντας πως: «Ενόψει των δραματικών αλλαγών που ζούμε δεν υπάρχει περίμετρος. Και αυτή η περίμετρος που λείπει θα πρέπει να καθορίζεται από αυτό που αποκαλέσατε «Ηθική» για να διασφαλίζει τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία, τις ίσες ευκαιρίες, τη συμπερίληψη και τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Ηθική που εμπνέεται από την ικανότητα συνεργασίας που έχουμε ως άνθρωποι. Από την ανθρώπινη ενσυναίσθηση που είναι η απόλυτη δύναμη. Αυτά μπορούν να χτίσουν αυτή την ασπίδα της ηθικής που θα μας παέι στο καλό μέλλον».