Χρ. Χαρπαντίδης: «Μιλάμε με διαφάνεια για όσα πράττουμε και πράττουμε με διαφάνεια όσα λέμε»

Συνέντευξη: Αναστασία Παρετζόγλου για το Fortune Greece (αναδημοσίευση)

Το όνομά του ταυτίστηκε με το μετασχηματισμό της ιστορικής καπνοβιομηχανίας Παπαστράτος σε εταιρεία τεχνολογίας και με επενδύσεις στη χώρα ύψους 500 εκατ. ευρώ. Άνθρωπος χαμηλών τόνων, ο Χρήστος Χαρπαντίδης είναι μία ήρεμη δύναμη, κράμα τόλμης και διορατικότητας, ένας δρομέας μεγάλων αποστάσεων και ακόμη μεγαλύτερων αντοχών.

Το 2017 ανέλαβε ένα τεράστιο ρίσκο και μαζί την ευθύνη και την υποχρέωση να το φέρει σε πέρας. Η σταθερή ανάδειξη της Παπαστράτος στην κορυφή της μεγαλύτερης έρευνας για την εταιρική φήμη στην Ελλάδα, και μάλιστα τρεις διαδοχικές χρονιές στην πρώτη θέση, επιβεβαιώνει την προυπόθεση της επιτυχίας που είναι η διάρκεια στο χρόνο. Για τον Χρήστο, άλλωστε, τίποτε δεν τελειώνει μέχρι να στεφθεί με επιτυχία. Η οποία οδηγεί σε ευθύνες. Γιατί, όπως υποστηρίζει, «όταν επιλέγεις να μετριέσαι, κυρίως, με τον εαυτό σου, η ευθύνη που έχεις απέναντι σε εσένα δεν τελειώνει ποτέ. Το ίδιο και η δύναμη που γεννά. Ξέρεις ότι πάντα υπάρχει ένας καλύτερος εσύ. Μέρος της ευθύνης σου είναι να μην το ξεχνάς».

Ποια είναι η διαδρομή που οδηγεί μια εταιρεία στην κατάκτηση φήμης;

Μια διαδρομή αυτογνωσίας, συνεχούς αυτοεξέλιξης και συμπερίληψης, που έχει ως πυρήνα της την επιλογή να προχωράμε όλοι μαζί προς το καλύτερο και που μας παρακινεί να κατακτήσουμε όσες κορυφές χρειαστεί για να το πετύχουμε.

Και ο ρόλος του επικεφαλής; Ποιες είναι οι αξίες, οι εμμονές και τα οράματά του που οδηγούν σε κάθετη άνοδο του «δείκτη αποδοχής» από τους ανθρώπους της επιχείρησης που διευθύνει;

Ο ρόλος του επικεφαλής είναι ένα άυλο πλέγμα ταπεινότητας και τόλμης, ευελιξίας και οριοθέτησης, διορατικότητας και εμπιστοσύνης. Πρόκειται για έναν ρόλο που συνδέει διαφορετικές σκέψεις, αντιλήψεις, καταβολές για ένα κοινό αποτέλεσμα. Στο τέλος, όλα κρίνονται στην εκπλήρωση ενός κοινού σκοπού. Όσο πιο ειλικρινείς είναι οι προθέσεις μας και όσο πιο αυθεντικές οι πράξεις μας τόσο μεγαλύτερη είναι και η αποδοχή τους από τους ανθρώπους μας.

Τι ευθύνη γεννά να αναδεικνύεσαι ο καλύτερος από τους καλύτερους;

Εξαρτάται από το πού καθρεφτίζεσαι. Όταν επιλέγεις να μετριέσαι, κυρίως, με τον εαυτό σου, η ευθύνη που έχεις απέναντι σε εσένα δεν τελειώνει ποτέ. Το ίδιο και η δύναμη που γεννά. Ξέρεις ότι πάντα υπάρχει ένας καλύτερος εσύ. Μέρος της ευθύνης σου είναι να μην το ξεχνάς.

«Είμαστε οι πράξεις μας» υποστηρίζετε στην Παπαστράτος. Για ποιες από τις πράξεις σας θεωρείτε ότι κερδίζετε σταθερά το «extra mile» στη συνείδηση της αγοράς;

Κερδίζουμε το «extra mile» για την ακεραιότητά μας. Μιλάμε με διαφάνεια για όσα πράττουμε και πράττουμε με διαφάνεια όσα λέμε. Ως επιχείρηση που παρακινεί την αλλαγή προς το καλύτερο, αλλάζοντας, κατ’ αρχάς, η ίδια, αλλάζοντας το ίδιο της το προϊόν, με στόχο έναν κόσμο χωρίς τσιγάρο. Ως ένας οργανισμός που λειτουργεί βιώσιμα και επιστρέφει σταθερά οικονομική αξία στη χώρα του, με συνεχείς επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας. Ως εργοδότης επιλογής που επαναπροσδιορίζεται όσες φορές χρειαστεί για να στηρίζει τις συνεχώς εξελισσόμενες ανάγκες των ανθρώπων του, ισότιμα και συμπεριληπτικά.

Στις σημερινές συνθήκες αστάθειας, τι σας φοβίζει περισσότερο;

Η παραίτηση. Η αδράνεια. Η διαπιστωτική απάθεια απέναντι στις τεράστιες σύγχρονες προκλήσεις, στην έλλειψη οράματος, στην κοινωνική αδικία που καταναλώνεται βουλιμικά στον «καναπέ» μας.

Αποτελούν οι καιροί αβεβαιότητας και έντονης πίεσης ευκαιρία για να αφήσει μια εταιρεία το στίγμα της;

Όχι ευκαιρία. Ευθύνη. Υποχρέωση.

Ποιο είναι το «στίγμα» που θέλετε να αφήσει η Παπαστράτος;

Ότι κάναμε το αδύνατο δυνατό, παίρνοντας μαζί μας όλη την κοινωνία, ανατρέποντας στερεότυπα, αλλάζοντας εμπεδωμένες νοοτροπίες, δίνοντας λύσεις σε μεγάλα προβλήματα. Και όλα αυτά με τις πράξεις μας.

Κάθε μεγάλος μετασχηματισμός ενέχει και μεγάλο ρίσκο. Τι προϋποθέτει/ σημαίνει για εσάς η ανάληψή του;

Ο Αϊνστάιν κάποτε έδωσε τα θέματα της τελευταίας εξέτασης στην τάξη που αποφοιτούσε. Τα θέματα ήταν ακριβώς τα ίδια που τους είχε δώσει την προηγούμενη χρονιά. Ο βοηθός του, θορυβημένος έτρεξε να τον ειδοποιήσει θεωρώντας ότι έχει κάνει λάθος, λέγοντας ταπεινά. «Δεν είμαι σίγουρος αν το συνειδητοποιείτε, αλλά αυτό είναι ακριβώς το ίδιο τεστ που δώσατε πέρυσι». Ο Αϊνστάιν απλώς είπε: «Ναι, είναι το ίδιο τεστ, αλλά οι απαντήσεις έχουν αλλάξει». Αυτό είναι το μεγάλο ρίσκο του μετασχηματισμού. Να θεωρείς ότι έχεις απαντήσεις που αντέχουν στον χρόνο, που έχουν διάρκεια.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο ρίσκο που αναλάβατε εσείς μέχρι σήμερα;

Η επιλογή μας να μετασχηματιστούμε από μια κορυφαία καπνοβιομηχανία σε εταιρεία τεχνολογίας. Σε μια εποχή αβεβαιότητας για τη χώρα ταρακουνήσαμε συθέμελα τον οργανισμό μας. Αλλάξαμε τα πάντα, για πάντα, με στόχο το τέλος του τσιγάρου. Ένα τεράστιο στοίχημα που το κερδίζουμε μέρα με τη μέρα.

Κύριε Χαρπαντίδη, σας φοβίζει η αποτυχία;

Θα ήθελα να μπορώ να παρηγορηθώ στο κοινότοπο ότι κάθε αποτυχία είναι αφορμή να γινόμαστε καλύτεροι, αλλά στην πραγματικότητα δεν μου είναι ανακουφιστικό. Δε μου αρέσει να αποτυγχάνω και γι’ αυτό δεν δέχομαι την αποτυχία ως τέλος. Προχωράω μπροστά με τη λογική ότι τίποτα δεν έχει τελειώσει, μέχρι να τελειώσει με επιτυχία.

Ποιο είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα ενός φυσικού στο τιμόνι της ιστορικής ελληνικής καπνοβιομηχανίας;

Η απόλυτη πίστη στη δύναμη της έρευνας και της επιστημονικής τεκμηρίωσης, πάντα με κέντρο τον άνθρωπο.

Έξι χρόνια στο «τιμόνι» της Παπαστράτος, ποιο είναι το μάθημα ζωής που αποκομίσατε;

Ότι το πλοίο είναι ασφαλές στο λιμάνι, αλλά κανένα πλοίο δεν φτιάχτηκε γι’ αυτό. Μεγάλη κουβέντα της σπουδαίας Grace Hopper, η οποία ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες που ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση των υπολογιστών, ηγέτιδα στον τομέα ανάπτυξης λογισμικού.

Έχετε πει ότι ηγέτης είναι αυτός που παραμένει διά βίου μαθητής του καινούργιου. Τι καινούργιο σας έμαθαν τα τελευταία δύο χρόνια;

Να μη θεωρώ τίποτα δεδομένο.

Πανδημία, κλιματική καταστροφή, γεωπολιτική αστάθεια: Πόσο και με ποιον τρόπο επηρεάζουν την επιχειρηματική σας στρατηγική;

Πολλές, διαδοχικές και παράλληλες κρίσεις. Φυσικά και μας επηρεάζουν και μας ανησυχούν οι επιπτώσεις τους, όμως αυτό δεν μας οδήγησε σε αλλαγή πλεύσης. Οι στρατηγικοί στόχοι που έχουμε θέσει παραμένουν στο επίκεντρο, με πρώτο και μεγαλύτερο το τσιγάρο να περάσει οριστικά στο παρελθόν. Η στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης που ήδη υλοποιούμε σχεδιάστηκε με στόχο να γίνουμε μέρος της λύσης σε μια σειρά από παγκόσμια προβλήματα.

Πρέπει, κατά τη γνώμη σας, οι επιχειρηματικοί ηγέτες να παίρνουν θέση για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα;

Καμία εταιρεία δε λειτουργεί στο κενό. Πόσο μάλλον όταν διεκδικεί να αναγνωρίζεται ως ηγέτιδα. Εξ ορισμού λοιπόν παίρνει θέση σε ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία. Και το να μην παίρνει κανείς θέση, για παράδειγμα σε ζητήματα ίσης εκπροσώπησης των φύλων στην εταιρική ή στην πολιτική λειτουργία, θέση είναι. Τα ναι και τα όχι κάθε ηγέτη κρίνονται στην πράξη. Όχι στις εξαγγελίες. Πρέπει να βασίζονται σε αποφάσεις ουσίας. Παράλληλα, στις μέρες μας η πόλωση της κοινής γνώμης δημιουργεί συχνά τέτοια τοξικότητα που ο σεβασμός της διαφορετικής άποψης είναι καίριο ζητούμενο. Ο εταιρικός ακτιβισμός δε μπορεί να γίνεται εργαλείο marketing.

Πώς οικοδομείται, αλήθεια, η σύνδεση μιας επιχείρησης με την κοινωνία και πώς αντέχει στο χρόνο;

Με ενσυναίσθηση. Δεν αρκεί να είσαι δίπλα. Πρέπει να είναι μέσα στην κοινωνία, να κατανοείς τις διεργασίες που συμβαίνουν στο εσωτερικό της, να αλληλοεπιδράς, να συμμετέχεις. Η σύνδεση αυτή δεν είναι απλώς το άθροισμα ενεργειών. Ο πυρήνας της βρίσκεται σε μια διαφορετική εταιρική κουλτούρα που σε βγάζει από το comfort zone της δραστηριότητάς σου, και ανοίγει τον ρόλο σου σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Ζητήματα για τα οποία καλείσαι να πάρεις θέση και να αναλάβεις δράση.

Η θέση του Προέδρου και CEO είναι μια δέσμευση προσωπική και εταιρική, απέναντι στα στελέχη σας και απέναντι στην κοινωνία. Για ποια από τις δεσμεύσεις της εταιρείας σας είστε ιδιαίτερα υπερήφανος;

Είμαι περήφανος για κάθε τι μικρό ή μεγάλο έχουμε πετύχει, το οποίο έχει αλλάξει προς το καλύτερο τις ζωές των ανθρώπων, είτε αυτοί είναι οι εργαζόμενοί μας, οι συνεργάτες μας, είτε ο πολίτης μιας τοπικής κοινωνίας, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Αυτό, όμως, που με κάνει περισσότερο περήφανο είναι το μακρύ και γεμάτο προκλήσεις ταξίδι που έχουμε ξεκινήσει για έναν κόσμο χωρίς τσιγάρο. Οι λόγοι προφανείς. Είμαστε μέρος ενός παγκόσμιου κοινωνικού μετασχηματισμού που στοχεύει να εξαλείψει για πάντα τη βλαβερή συνήθεια του τσιγάρου.

Ποια είναι, άρα, η θέση της Παπαστράτος απέναντι στο κάπνισμα σήμερα;

Το κάπνισμα είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μονοδιάστατα. Χρειάζεται να ενώσουμε δυνάμεις, να ρίξουμε στη «μάχη» όλα τα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας. Η παραδοσιακή προσέγγιση που έλεγε «κόψ’το ή συνέχισε και δέξου τις συνέπειες» δεν έχει φέρει τα αποτελέσματα που θα θέλαμε. Ως Παπαστράτος και Philip Morris International ερχόμαστε να ενισχύσουμε τα σχέδια και τις πολιτικές κατά του τσιγάρου, προσφέροντας εναλλακτικές επιλογές που θα βοηθήσουν κάθε ενήλικο καπνιστή να κάνει τη μεγάλη μετάβαση προς το καλύτερο για τον εαυτό του αλλά και τη δημόσια υγεία συνολικά.